بروز خطا | در فلزیاب ها و طلایاب های تصویری
فلزیاب ها و طلایاب های تصویری، از دستگاه های پرکاربرد در زمینه های مختلف مانند ژئوفیزیک، زمین شناسی و گنج یابی هستند. اما بسیاری از کاربران با مشکلات و خطاهایی در استفاده از این دستگاه‌ها مواجه می‌شوند که عموماً ناشی از طراحی اولیه آن‌ها یا سوءاستفاده از قابلیت هایشان است. برای درک بهتر این موضوع، ابتدا باید با انواع دستگاه های طلایاب تصویری و کاربردهای آن ها آشنا شویم.
دو نوع اصلی طلایاب های تصویری
1. طلایاب های تصویری سنسوری با تکنولوژی GPR
این نوع دستگاه ها، که غالباً ساخت کشورهای اروپایی هستند، بر اساس فناوری GPR (Ground Penetrating Radar) عمل می‌کنند. هدف اصلی از طراحی این دستگاه ها، انجام مطالعات ژئوفیزیکی و زمین شناسی است. برخی از کاربردهای اصلی این دستگاه ها عبارت‌اند از:
- بررسی لایه های زیرسطحی زمین
- شناسایی حفره ها و تونل ها
- استفاده در پروژه های مهندسی مانند سدسازی، تونل زنی و ساختمان سازی
خطاهای رایج در دستگاه های GPR
در ایران، این دستگاه ها معمولاً به‌عنوان فلزیاب یا گنج یاب معرفی می‌شوند، اما واقعیت این است که طراحی اولیه آن‌ها برای شناسایی فلزات یا گنج ها نبوده است. به همین دلیل، استفاده از آن‌ها در این زمینه ها معمولاً با خطاهایی همراه است.
برخی از مشکلات رایج این دستگاه ها عبارت‌اند از:
- تشخیص اشتباه: این دستگاه ها توانایی تشخیص فلزات را به شکل دقیق ندارند و به جای آن، برای شناسایی تغییرات ساختاری در لایه های زیرین زمین طراحی شده‌اند.
- عدم توانایی در گنج‌یابی: تجربه نشان داده که هیچ اپراتوری نتوانسته است با این دستگاه ها به موفقیت قابل توجهی در گنج یابی دست یابد.
- تمرکز بر حفره ها: این دستگاه ها در شناسایی حفره ها یا تونل ها عملکرد بهتری دارند و نمی‌توانند بین فلزات قدیمی و جدید تمایز قائل شوند.
نکته مهم: اگر دستگاهی توانایی شناسایی فلزات جدید را ندارد، نمی‌تواند فلزات قدیمی را نیز شناسایی کند. بنابراین، ادعای برخی فروشندگان مبنی بر توانایی این دستگاه ها در شناسایی گنج های مدفون، غیرقابل اعتماد است.
2. طلایاب های پالسی تصویری
دسته دوم دستگاه های تصویری، فلزیاب ها و گنج یاب هایی با فناوری پالسی هستند. این دستگاه ها مجهز به سیستم‌های اسکن و نقطه زنی هستند که عملکرد آن ها جدا از یکدیگر است. برخی از معروف ترین دستگاه های این دسته عبارت‌اند از:
- Lorenz Z1
- Xtrem Hunter
- Invenio (ساخت ترکیه)
ویژگی های دستگاه های پالسی تصویری
- استقلال سیستم اسکن از نقطه زنی: سیستم اسکن در این دستگاه ها تنها برای ارائه تصاویر کلی از زیرسطح زمین به کار می‌رود و ارتباطی با عملکرد نقطه زنی ندارد.
- کاربرد متنوع: این دستگاه ها برای شناسایی فلزات در عمق های مختلف مناسب هستند، اما دقت آن‌ها در شناسایی نوع فلز ممکن است محدود باشد.
- عدم تأثیر بر عمق نفوذ: وجود یا عدم وجود قابلیت اسکن تصویری تأثیری بر عمق یا دقت نفوذ دستگاه ندارد.
مثال کاربردی: داشتن سیستم اسکن تصویری در این دستگاه‌ها مانند داشتن ضبط‌صوت در یک خودرو است؛ وجود یا عدم وجود آن بر عملکرد موتور خودرو تأثیری ندارد.
عوامل مؤثر بر خطاهای فلزیاب های تصویری
1. طراحی غیرمناسب برای گنج یابی
بسیاری از دستگاه های تصویری به‌دلیل طراحی برای مصارف زمین شناسی، نمی‌توانند به‌طور مؤثر در گنج یابی عمل کنند.
2. تداخلات محیطی
- مواد معدنی: وجود مواد معدنی در خاک می‌تواند باعث اختلال در عملکرد دستگاه شود.
- رطوبت: رطوبت بالای خاک نیز ممکن است دقت دستگاه را کاهش دهد.
- آب های زیرزمینی: دستگاه‌های با فرکانس بالا معمولاً نسبت به آب های زیرزمینی حساسیت بیشتری دارند.
3. عدم آگاهی کاربران
کاربران باید بدانند که هیچ دستگاهی نمی‌تواند تضمین 100% برای شناسایی گنج‌های مدفون ارائه دهد. بسیاری از خطاها ناشی از عدم آگاهی از قابلیت ها و محدودیت های دستگاه است.
نکات مهم در انتخاب و استفاده از فلزیاب‌های تصویری
-
بررسی نیازها: اگر هدف اصلی شما گنج یابی است، بهتر است دستگاهی را انتخاب کنید که به‌طور خاص برای این منظور طراحی شده باشد.
- دستگاه‌های GPR بیشتر برای شناسایی حفره ها و ساختارهای زمین شناسی مناسب هستند.
-
مطالعه مشخصات فنی: عمق نفوذ، حساسیت به فلزات خاص و نوع فناوری به کار رفته در دستگاه از جمله مواردی هستند که باید در نظر گرفته شوند.
-
توجه به محیط: شرایط محیطی مانند نوع خاک، میزان رطوبت و وجود مواد معدنی باید هنگام استفاده از دستگاه در نظر گرفته شوند.
-
آموزش: یادگیری نحوه استفاده صحیح از دستگاه می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش خطاها داشته باشد.
تاریخچه دستگاه‌های فلزیاب تصویری
تکنولوژی فلزیاب های تصویری به‌طور پیوسته در حال پیشرفت بوده است. اولین دستگاه های فلزیاب با هدف شناسایی فلزات طراحی نشدند و بیشتر برای مطالعه زمین و لایه های زیرسطحی به کار می‌رفتند.
در سال 1881، الکساندر گراهام بل از یک دستگاه فلزیاب برای شناسایی محل گلوله‌ای که در بدن رئیس‌جمهور آمریکا جیمز گارفیلد بود، استفاده کرد. هرچند این تلاش موفقیت‌آمیز نبود، اما زمینه‌ساز توسعه دستگاه‌های پیشرفته‌تر در سال‌های بعد شد.
دتکتوریاب
فلزیاب ها و طلایاب های تصویری ابزارهای مفیدی هستند، اما باید با آگاهی کامل از قابلیت ها و محدودیت های آن‌ها استفاده شوند. انتخاب دستگاه مناسب، آموزش صحیح و در نظر گرفتن شرایط محیطی می‌تواند به کاهش خطاها و دستیابی به نتایج بهتر کمک کند. هنگام خرید فلزیاب، از فروشندگان معتبر و با تجربه مشورت بگیرید و از تبلیغات اغراق‌آمیز پرهیز کنید.
برای ارتباط بیشتر با شماره 09126898296 تماس بگیرید.