کشف گنج تاریخی در زنجان | سفال های هزاره اول پیش از میلاد
در تازه ترین گزارش ها از استان زنجان، فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی این استان از کشف مجموعه ای بی نظیر از ظروف سفالی تاریخی در روستای انذر خبر داد. این کشف ارزشمند شامل 9 ظرف سفالی با قدمتی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است که حین پایش نیروهای یگان حفاظت شناسایی شد. اهمیت این کشف نه تنها از نظر باستان شناسی بلکه از جنبه فرهنگی و هویتی نیز قابل توجه است، زیرا این ظروف بازتاب دهنده هنر و زندگی مردم آن دوران هستند.
جزئیات کشف ظروف سفالی
طبق اعلام حسینعلی فضلی، فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی زنجان، این مجموعه شامل دو کوزه دسته دار، دو لیوان دسته دار، یک بشقاب و چهار ظرف دیگر با رنگ های سیاه و نخودی است. این اشیا در تپه های تاریخی شهرستان طارم شناسایی شدند و به نظر می رسد که در دوره های مختلف پیش ازتاریخ، تا تاریخی مورد استفاده قرار می گرفته اند. قدمت و نوع ساخت این ظروف، اطلاعات ارزشمندی درباره زندگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم آن دوران ارائه می دهد.
اهمیت پایش و حفاظت میراث فرهنگی
این کشف نشان دهنده اهمیت حضور مستمر و پایش نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است. به گفته فضلی، نیروهای یگان حفاظت با همکاری سازمان های مردم نهاد، میراث بانان افتخاری و دستگاه های امنیتی و انتظامی، به صورت شبانه روزی از محوطه های باستانی استان مراقبت می کنند. این اقدامات باعث می شود که آثار تاریخی و فرهنگی از تعرض و سرقت محافظت شوند و امکان مطالعه و تحقیق برای پژوهشگران فراهم گردد.
نقش شهرستان طارم در تاریخ ایران
شهرستان طارم به دلیل قدمت تاریخی و موقعیت جغرافیایی ویژه، یکی از مناطق غنی از محوطه ها، تپه ها و بناهای باستانی است. این منطقه شامل آثار متنوعی از دوران پیش ازتاریخ تا دوره اسلامی می باشد و بسیاری از این آثار در ارتفاعات و دشت های باستانی قرار گرفته اند. کشف اخیر ظروف سفالی در این شهرستان، ارزش تاریخی و علمی این منطقه را بیش از پیش نشان می دهد و اهمیت حفاظت از آن را یادآور می شود.
ارزش فرهنگی و هویتی اشیا تاریخی
فضلی آثار فرهنگی و تاریخی را سندی از هویت ملی و افتخار کشور دانست و تأکید کرد که صیانت از این آثار وظیفه همه اقشار جامعه است. اشیایی مانند این ظروف سفالی، تنها اشیا قدیمی نیستند، بلکه حامل اطلاعات فرهنگی، هنری و اجتماعی نسل های گذشته هستند و به پژوهشگران کمک می کنند تا سبک زندگی و شرایط زندگی مردم آن دوران را بهتر درک کنند.
ضرورت همکاری نهادها و مردم
یکی از نکات مهم در حفاظت از آثار تاریخی، همکاری همگانی است. پایش و محافظت از محوطه های باستانی تنها بر عهده نهادهای رسمی نیست، بلکه مشارکت مردم و سازمان های غیردولتی نیز نقش مؤثری دارد. تجربه های موفق در این زمینه نشان داده است که همراهی جامعه محلی با کارشناسان میراث فرهنگی، باعث کشف های ارزشمند و جلوگیری از تخریب و قاچاق آثار می شود.
چشم انداز پژوهشی و علمی
با شناسایی و ثبت این ظروف سفالی، پژوهشگران و باستان شناسان فرصت خواهند داشت تا مطالعات دقیق تری درباره تاریخ و فرهنگ منطقه انجام دهند. تحلیل جنس خاک، تکنیک ساخت ظروف و نقوش به جا مانده، اطلاعات بسیار مهمی درباره اقتصاد، تجارت و سبک زندگی مردم هزاره اول قبل از میلاد ارائه می دهد. همچنین امکان مقایسه این یافته ها با سایر کشفیات مشابه در مناطق دیگر ایران و خاورمیانه وجود دارد، که می تواند درک جامع تری از تمدن های باستانی به دست دهد.
اهمیت حفاظت از گنجینه های تاریخی
کشف این 9 ظرف سفالی در روستای انذر زنجان، نمونه ای روشن از اهمیت پایش مستمر محوطه های باستانی است. این گنجینه، علاوه بر ارزش مادی، حامل اطلاعات فرهنگی، هنری و تاریخی بسیار ارزشمند است که می تواند در پژوهش های علمی و شناخت تاریخ منطقه نقش بسزایی داشته باشد. حفاظت از چنین آثار تاریخی تنها وظیفه کارشناسان نیست، بلکه مسئولیتی همگانی است که نیازمند همکاری نهادهای دولتی، سازمان های مردم نهاد و آگاهی عمومی است. شهرستان طارم با تپه ها و محوطه های تاریخی متعدد خود، همچنان به عنوان یکی از قطب های مهم کشف و مطالعه آثار باستانی در ایران مطرح است و آینده پژوهشی بسیار روشنی در انتظار آن است.